Zdjęcie archiwum „Życia Fłt”.
↧
Stare zdjęcia KRAŚNIKA i KRAŚNICZAN- 35/17
↧
Stare zdjęcia KRAŚNIKA i KRAŚNICZAN- 36/17
↧
↧
Stare zdjęcia Kraśnika – 37/17
↧
Stare zdjęcia KRAŚNIKA i KRAŚNICZAN- 38/17
↧
Stare zdjęcia KRAŚNIKA i KRAŚNICZAN- 39/17
↧
↧
Stare zdjęcia KRAŚNIKA i KRAŚNICZAN – 40/17
Jak informuje jeden z lokalnych portali, dzisiejszej nocy Kraśnik zamienił się w Wenecję, a dokładnie część Alei Niepodległości od CKiP do PSP nr 5.
Nie jest to nowy temat, oto stare zdjęcie tego odcinka, z lat 70.
↧
Klasztor Kanoników Regularnych w Kraśniku (4/5) – 41/17
Kanonicy Regularni Laterańscy zostali sprowadzeni do Kraśnika z Krakowa, w roku 1468, przez Jana z Tęczyna Rabsztyńskiego. Klasztor znajdował się po stronie północno–wschodniej kościoła, wzniesionego około 1448-1450 r., rozbudowanego w latach 1450–1468. Jest to obiekt barokowy z elementami gotycko–renesansowymi, wybudowany na planie litery L. Pierwotny klasztor był prawdopodobnie drewniany. Obecny budynek wznoszony był w kilku etapach: na przełomie XV/XVI wieku, w 1 połowie XVII wieku oraz ok. 1737 roku. Budynek był kilkakrotnie restaurowany i przerabiany w XIX i XX wieku.
Zakonnikom Regularnym powierzono troskę o duszpasterstwo parafialne i świątynię. Kanonicy prowadzili szkołę, istniała też biblioteka, z jednym z najbogatszych księgozbiorów na Lubelszczyźnie. Funkcjonowało skryptorium, w którym przepisywano książki nie tylko na użytek klasztoru. Przy kościele Św. Ducha zakonnicy prowadzili szpital dla starców i chorych. Dla poprawienia pieczy nad rozległą parafią zakon wybudował na początku XVII w. kościół w Rzeczycy Księżej, gdzie posiadał swój folwark. Pierwsza świątynia drewniana w Rzeczycy Księżej została wybudowana na początku XVII w. Prawdopodobnie była konsekrowana w 1611 r. Kanonicy wybudowali także obecny, drewniany kościół z 1742 r., pw. Świętego Krzyża.
Kraśniccy zakonnicy mieli ponadto troskę duszpasterską nad kościołem w Stróży, wybudowanym w II połowie XVII w. przez Teresę Zamoyską.
Najważniejszym zadaniem kanoników regularnych było sprawowanie służby Bożej, ale w kraśnickim kościele pojawiły się formy życia liturgicznego nacechowane specyfiką zakonną i ożywione wspaniałym śpiewem. Świadectwem tego jest „Mszał kraśnicki”, obecnie znajdujący się w bibliotece MSD w Lublinie. Charakterystycznym elementem życia religijnego tego miejsca była działalność założonego w 1609 r. Bractwa Różańcowego.
Dobroczyńcami zakonu były rody Rabsztyńskich, Tęczyńskich, Zamojskich, Olbięckich, Wybranowskich, Rzepeckich, Drwalowskich oraz rodziny mieszczańskie.
Zdjęcie: Kraśnik – widok od południa, panorama miasta w XVII wieku. Na podstawie dokumentów historycznych opracował Jan Bartosiewicz (źródło: REGIONALISTA 1, KRAŚNIK 1994)
Po wymarciu Tęczyńskich w szeregach zakonników nastąpiło rozprężenie, nie powiększano zbiorów biblioteki, a kaznodziei trzeba było szukać w innych zakonach. Kiedy o sytuacji dowiedział się biskup krakowski, nakazał poprawę sytuacji, a zakonowi macierzystemu trzymanie pieczy nad zakonem w Kraśniku. Przejęcie Kraśnika przez Zamojskich spowodowało poprawę infrastruktury klasztoru. W połowie XVII wieku stan biblioteki znów się powiększył, a pod koniec XVIII w. przełożeni oceniali go jako zasobny.
Po powstaniu styczniowym 1863 roku, w wyniku represji carskich, wszystkie klasztory w diecezji lubelskiej zostały zamknięte, nastąpiła też kasata Zakonu Kanoników Regularnych w Kraśniku.
Plan wprowadzenia przez Rosjan reformy klasztornej został urzeczywistniony w ostatnich miesiącach 1864 roku. Do jego realizacji posłużył ukaz Aleksandra II o reformie klasztorów z 8 listopada (27 października) 1864 roku oraz opracowane do niego przepisy dodatkowe z 4 grudnia (22 listopada) 1864 roku. Do powstania ukazu przyczynił się Mikołaj Miliutin, któremu cesarz powierzył zbadanie sytuacji zakonów w Królestwie Polskim. Miliutin opracował memoriał, w którym zalecał likwidację części klasztorów rzymskokatolickich, a budynki po skasowanych konwentach przekazać duchowieństwu diecezjalnemu. Te kroki miały być kontynuacją reformy klasztornej w Cesarstwie, jak złudnie argumentowano, w oparciu o Prawo kanoniczne i w obronie porządku społecznego i bezpieczeństwa.
We wstępie ukazu likwidacyjnego z 27 października 1864 roku władze rządowe informowały, że niektóre zakony zawiodły zaufanie cesarza i władzy, ponadto mieszka w nich zbyt mało osób, dlatego zdecydowano się na reformę życia monastyczno-klasztornego.
Działanie to miało jednak charakter represyjny za patriotyczną postawę duchowieństwa podczas powstania styczniowego.
W wyniku kasaty skarb państwa przejął dobra poklasztorne. Kasatę wykonano jednocześnie w całym Królestwie Polskim w nocy z 27 na 28 listopada (z 13 na 14 listopada) 1864 roku.
Zródło:
- REGIONALISTA 4, Kraśnik 1995.
↧
Czy powstanie nowe liceum? – 42/17
Powraca temat omówiony w gazecie internetowej we wpisie „Inicjatywa Babisza”. Chodzi o powołanie liceum miejskiego, a dokładnie jednostki, której organem prowadzącym nie będzie powiat, ale władze miasta. Przed trzynastu laty pomysł wysunęli lokalni politycy PO, obecnie zaś PiS.
Oto artykuł jaki w roku 2004 napisałem dla gazety „Nasze Miasto Kraśnik”.
↧
KRAŚNICZANKA PREZESEM STOWARZYSZENIA SOS WIOSKI DZIECIĘCE W POLSCE – 43/17
Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce jest organizacją społeczną pomagającą dzieciom opuszczonym, osieroconym oraz zagrożonym utratą opieki rodziców. Dla tych dzieci stowarzyszenie tworzy rodzinne formy opieki zastępczej, zwane SOS Wioskami Dziecięcymi. W Polsce działa od 1984 roku., z chwilą otwarcia pierwszej w Polsce Wioski Dziecięcej SOS w Biłgoraju.
25 maja 1988 roku odbyło się uroczyste wmurowanie aktu erekcyjnego pod budowę pierwszego domku Wioski Dziecięcej SOS w Kraśniku. Wioskę przekazano do użytkowania 5 grudnia 1991 roku. Kolejne powstały w Siedlcach (2000 r.) i Karlinie (2005 r.).
SOS Wioski Dziecięce to organizacja międzynarodowa, działającą obecnie w 135 krajach świata, w których jest ponad 500 wiosek, co obrazuje jej znaczenie. Dlatego jako duże wyróżnienie należy uznać wybór kraśniczanki, Barbary Grasińskiej-Ciereszko na prezesa Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce. Miało to miejsce 27 lutego 2016 r. w Warszawie podczas Nadzwyczajnego Zebrania Członków Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce.
– Dziękuję za zaufanie. Jeszcze bardziej motywuje mnie ono do pracy dla dobra naszych podopiecznych – powiedziała prezes po ogłoszeniu wyników głosowania.
Barbara Grasińska-Ciereszko od wielu lat aktywnie działa w stowarzyszeniu, dotychczas pełniła funkcję wiceprezesa. Zawodowo również otacza opieką dzieci, jako dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 w Kraśniku.
↧
↧
Stare zdjęcia KRAŚNIKA i KRAŚNICZAN – 44/17
↧
Stare zdjęcia KRAŚNIKA i KRAŚNICZAN – 45/17
Kraśnik, obecna dzielnica lubelska, koniec lat 40. ubiegłego wieku
↧
Klasztor Kanoników Regularnych w Kraśniku (5/5) – 46/17
Po powstaniu styczniowym w 1863 roku, w wyniku represji carskich, wszystkie klasztory w diecezji lubelskiej zostały zamknięte, nastąpiła też kasata Zakonu Kanoników Regularnych w Kraśniku. Plan wprowadzenia przez Rosjan reformy klasztornej został urzeczywistniony w ostatnich miesiącach 1864 roku.
Likwidację przeprowadzono zgodnie z przyjętym planem. Kasaty dokonano w pełnym zaskoczeniu i w jednym czasie, według z góry zaplanowanego schematu. Około godziny 23 klasztory i kościoły otaczało wojsko, do środka wchodziło kilku żołnierzy, oficerów, urzędnik władzy cywilnej i delegat władzy duchownej. Pierwszymi czynnościami było zabezpieczanie dzwonów, przed ewentualnym alarmowaniem okolicznej ludności i zbieranie zakonników w celu oznajmienia treści ukazu i spisania personaliów. Dalej następowało przejęcie pieniędzy i kosztowności, a następnie opisanie ksiąg inwentarzowych i wywóz zakonników do punktów zbornych. Po przeszukaniu i zapieczętowaniu budynków starano się, by w następnych dniach odprawiane były nabożeństwa.
Pod koniec grudnia zakończono zajęcie mienia i szacowanie inwentarza w trzech folwarkach należących do Klasztoru Kanoników Regularnych w Kraśniku: Rzeczycy, Owczarni i Pasiece oraz w zabudowaniach klasztornych. W administracji rządowej pozostawiono młyny, gorzelnie, winiarnie i szynki.
Sprzedaż inwentarza żywego odbyła się drogą publicznej licytacji 26 lutego w Pasiece, a w dniach 7 i 8 marca 1865 r. w dobrach Rzeczyca Księża i Owczarnia. Licytacja mebli, sprzętu domowego, zaprzęgów, narzędzi z żelaza i miedzi odbyła się w gmachu klasztornym.
W przypadku ziemi uprawnej, naczelnik powiatu zamojskiego honorował warunki umowy dzierżawy majątku Rzeczyca Księża.
Folwarki: Pasieka – 143,4 ha i Rzeczyca Księża z Owczarnią – 437,1 ha oraz 341,4 ha lasów pozostały w administracji skarbu państwa z dotychczasową 25 osobową obsadą służby: ekonom, karbowy, 13 parobków, 3 fornali, 6 ”dziewek” i 1 stróż.
Oprócz ziemi i lasu skarb państwa zabrał wszystkie fundusze zakonne i 4 domy znajdujące się w mieście, które wykupili Żydzi.
Wszystkie jednostki gospodarcze o charakterze przemysłowym w momencie kasaty klasztoru były dzierżawione przez Żydów (młyny, gorzelnie, szynki w Rzeczycy i Pasiece oraz cło i myto w Kraśniku). Pola, ogrody i łąki dzierżawili przedmiejscy rolnicy. W folwarkach utrzymywano rządców i robotników folwarcznych.
Biblioteki poklasztorne według rozporządzeń rządu miały przejść na własność Seminarium Diecezjalnego w Lublinie. Administrator diecezjalny ks. Sosnowski polecił proboszczowi z Urzędowa, ks. Wolskiemu, dokonać spisu książek kraśnickiej biblioteki poklasztornej. Ten wykazał 1222 pozycje w 1358 tomach. Po zamknięciu klasztoru i zrobieniu spisu, pozostawiono bibliotekę na 10 lat pod opieką miejscowych proboszczów i dopiero w 1877 r. przewieziono ją do seminarium w Lublinie.
22 stycznia 1865 r. protokołem instalacyjnym przekazano kościół i parafię w zarząd administracyjny ks. Leonowi Kaszewskiemu, proboszczowi w Popkowicach.
Główne składniki to:
1. Klasztor składający się z dwóch pawilonów, w obszarze którego znajdowały się: stajnie, wozownie, lamusy, komórki, drwalnie i studnia oraz dwa domy drewniane dla służby;
2. Kościół farny;
3. Kościół Św. Ducha;
4. Kaplica w Rzeczycy Księżej;
5. Trzy cmentarze grzebalne: przy kościele Św. Ducha (zamknięty), przy kaplicy w Rzeczycy Księżej (zamknięty) i w Kraśniku;
6. Ogrodzony ogród owocowo-warzywny w obrębie klasztoru;
7. Łąka przy ogrodzie;
8. Szopa na siano w obrębie ogrodu;
9. Biblioteka Klasztorna;
10. Księgi metryk dawnych kościelnych, akta stanu cywilnego i 2 pieczęcie.
Na przełomie kwietnia i maja 1865 r. zakończono spis sreber, appalatów i sprzętów kościoła parafialnego. W spisie znajdowały się przedmioty srebrne, mosiężne, cynowe, miedziane, żelazne, spiżowe, kryształowe i szklane. W wykazie było brak przedmiotów ze złota. Badacze historii zakonu wysuwają tezę, że podobnie jak w innych kościołach w zaborze rosyjskim, złote precjoza zostały oddane na cele powstania z 1863 roku.
Kraśnicki klasztor został zamknięty 27 listopada 1864 roku. Spośród pięciu księży, trzech wywieziono do Częstochowy, do odprawiania nabożeństw i pracy duszpasterskiej, pozostawiono dwóch: Franciszka Albiniaka i Felicjana Piątkowskiego.
Południowe skrzydło budynku klasztornego pozostawiono przy kościele, na potrzeby biurowe parafii i mieszkalne dla księży. W północnym, w czasie zaboru rosyjskiego, funkcjonował magistrat. W czasie I wojny światowej była tam austriacka Komenda Żandarmerii.
W roku szkolnym 1919/20 staraniem Komitetu Szkolnego Gimnazjum Ogólnokształcącego w Kraśniku szkoła przeniosła się do budynku przyklasztornego.
Podczas okupacji niemieckiej było tam więzienie. Po wojnie znów funkcjonowało Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące w Kraśniku. Szkoła przeniosła się do nowej siedziby w roku 1971. W latach 1972-81 mieściło się tam Muzeum Regionalne. W części piwnicznej zaś PPS SPOŁEM prowadziła kawiarnię RATUSZOWA.
W roku1981 północne skrzydło, po 117 latach, powróciło do kościoła. Na piętrze urządzono mieszkania, a na parterze 5 sal katechetycznych.
Po remoncie mieści się tam archiwum i sale katechetyczne.
Źródło: REGIONALISTA 4, Kraśnik 1995
Budynek dawnego Klasztoru Kanoników Regularnych, październik 2014 rok.
↧
Stare zdjęcia KRAŚNIKA i KRAŚNICZAN – 47/17
Ludzie kraśnickiej siatkówki…
Od lewej: Jadwiga Morelewska, Halina Wojtanowska, Eugeniusz Ziemba, Lech Muszyński, Stanisław Pawlak, Bonifacy Michałowski.
↧
↧
Kraśnickie festiwale /1/- 48/17
W latach 70. ubiegłego wieku Kraśnik należał do grupy miast festiwalowych. Miasto nie gościło topowych piosenkarzy, nie można jednak powiedzieć, że festiwal organizowany w Kraśniku był wydarzeniem niszowym.
Wszystko zaczęło się pod koniec lat 60. W roku 1969 odbył się w Kraśniku Lubelskim I Festiwal Pieśni Partyzanckiej. Mała, kameralna impreza o zasięgu powiatowym, której celem było pielęgnowanie polskiej pieśni partyzanckiej. Na I Festiwal wpłynęło 29 zgłoszeń. Laureatem został chór OSP z Księżomierzy. Rok później liczba zgłoszeń wyniosła 50., a liczba uczestników, reprezentujących pięć województw, 747. Zwycięzcami zostali: chór ze Szkoły Podstawowej nr 2 w Kraśniku, zespół „Haleyjen” z Wrocławia i Zofia Pilarska z Lublina.
W roku 1971 Festiwal Pieśni Partyzanckiej w Kraśniku gościł ok. 800 wykonawców (97 zgłoszeń) z całego kraju. Po laury sięgnęli: Chór „Wierchy” z Zakopanego, Chór Ziemi Biłgorajskiej, zespół „Topnar 1909” z Nałęczowa i Ryszard Zabielski z Łukowa.
Trzeci festiwal odbywał się w salach kinowych ZDK w Kraśniku Fabrycznym oraz w sali Powiatowego Domu Kultury w Kraśniku Lubelskim. Rosnąca liczba uczestników, a co za tym idzie popularność imprezy, wywołała dyskusję o potrzebie budowy amfiteatru.
Plany budowy amfiteatru udało się zrealizować bardzo szybko. W styczniu 1972 roku władze miejskie podjęły decyzję o budowie amfiteatru, w drugiej połowie lutego opracowano dokumentację, a 15 marca, w zapuszczonym wąwozie przy ulicy Karmelickiej rozpoczęły się prace. Na początku maja niecka amfiteatru była całkowicie przygotowana, trwały prace kosmetyczne, bowiem już w nowym obiekcie miał odbyć się IV Festiwal Pieśni Partyzanckiej. Realizację tego przedsięwzięcia w tak szybkim tempie określano w gazetach wojewódzkich „cudem w Kraśniku”.
W kolejnym roku liczba uczestników była podobna do tej z poprzedniego. Przyjechali wykonawcy z całego kraju. Chór „Harmonia” z Tarnowa, zespół „Poziomki” z Przasnysza, zespół Powiatowego Domu Kultury w Ostrzeszowie i Bogusława Krupska z Radomska, okazali się najlepsi w tej edycji festiwalu.
W roku 1973 odbył się jubileuszowy, V Festiwal Pieśni Partyzanckiej, z największą, aż 1200, liczbą uczestników. Laureatami zostali: Chór Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, zespół wokalny „Marty” z Wrocławia, Zespół wokalno-instrumentalny „Topnar 1909” z Nałęczowa, zespół „Renoma” z Kwidzyna i Tamara Kucera z Zabrza.
W roku 1974, w FPP uczestniczyło 1000 wykonawców, w tym największa w historii festiwalu liczba chórów – 51. Laureaci: Chór Dziecięcy z Wrześni, zespół wokalny „Pryzmat” z Łodzi i Maria Jędrzejewicz z Łukowa.
W roku 1975 kraśnicka impreza zmieniła nazwę na Festiwal Pieśni Walki i Pracy. Laureatami VI FPWiP zostały zespoły: „Logarytm” z Dynowa, „Renoma” z Kwidzyna i „Namiar” z Warszawy oraz solista Bogdan Wolak z Tomaszowa Mazowieckiego.
W roku 1976 po raz drugi odbył się Festiwal Pieśni Walki i Pracy, w którym wzięło udział 700 uczestników, z 17 województw. Najlepsi to: zespół „Ikersi” ze Świdnika, „Toccata” z Krakowa, Ewa Kotarba z Krakowa, Chór Akademicki Uniwersytetu Łódzkiego i Żeński Chór Kameralny Akademii Ekonomicznej z Poznania.
↧
Kraśnickie festiwale /2/- 49/17
W roku 1977 nastąpiła kolejna zmiana nazwy. Kraśnik był gospodarzem IX Festiwalu Pieśni o Ojczyźnie. Inauguracja festiwalu, połączona z manifestacją kraśniczan, odbyła się przy Pomniku Partyzanta. Manifestację zakończył występ solisty zespołu Paradoks, Piotra Płechy, który odśpiewał ” Hej w lesie” oraz „Tacy sami chłopcy”.
Festiwal odbywał się w deszczowej aurze, dlatego większość występów przeniesiono do Zakładowego Domu Kultury. W związku z przypadającym w tym samym roku jubileuszem 600 lecia istnienia miasta, odbyło się wiele imprez towarzyszących, w tym m.in. występ popularnego wówczas zespołu Happy End oraz Krakowskiej Kapeli Podwórkowej.
W gronie solistów I miejsca nie przyznano, drugie zajęła Barbara Dachowska z Kielc, trzecie Piotr Płecha. W grupie zespołów wokalnych wygrał zespół „Adrem” z Łodzi, który otrzymał nagrodę w wysokości 10 tys. zł. W kategorii zespołów wokalno-instrumentalnych triumfował „Amati” z Bytowa (10 tys.), zaś w kategorii chórów Chór Akademicki Uniwersytetu Łódzkiego, który otrzymał nagrodę w wysokości 25 tysięcy złotych.
W roku 1979 Festiwal Pieśni o Ojczyźnie tradycyjnie odbył się w połowie lipca. Większą rangę nadała imprezie transmisja telewizyjna koncertu laureatów. Wpłynęło to na duże zainteresowanie wykonawców. W kraśnickiej imprezie udział wzięło ponad 1100 osób, reprezentujących 29 województw. Dla kraśniczan impreza miała szczególny wymiar, bowiem startował w niej bardzo popularny w tamtym czasie zespół PARADOKS. Grand Prix festiwalu w kategorii solistów zdobyła Wanda Heering z Warszawy, w kategorii zespołów wokalnych „Makowe Panienki” z Koszalina. PARADOKS zdobył jedno z trzech wyróżnień oraz nagrodę publiczności.
Rok 1979 był jednym z bardziej owocnych dla prowadzonego przez Jerzego Bidiuka zespołu, działającego przy Zakładowym Domu Kultury w Kraśniku. Występ na kraśnickiej scenie poprzedził udział w sesji nagraniowej w Polskim Radio. W roku 1979 PARADOKS zdobył I miejsce na Wojewódzkim Przeglądzie Muzycznych Zespołów Szkolnych, I miejsce i nagrodę publiczności na Przeglądzie Wokalistów i Młodzieżowych Zespołów Muzycznych „Świdnik – 79”, „Kryształową Nutę” na Ogólnopolskim Przeglądzie Form Wokalnych i Instrumentalnych „Wrocławski Maj” oraz „Złotą Jodłę” na harcerskim Festiwalu Kultury Młodzieży Szkolnej „Kielce 79”.
W Festiwalu Pieśni o Ojczyźnie, który odbywał się w roku 1980, I miejsce i Grand Prix zdobył Chór Mieszany LO i Zakładowego Domu Kultury Kopalni „Pstrowski” w Zabrzu – Rokitnicy. Kraśnicki PARADOKS, podobnie jak rok wcześniej, zdobył nagrodę publiczności. Galowy koncert został zarejestrowany przez telewizję, jego fragmenty wyemitowano 22 lipca.
Na cztery lata zawieszono festiwal, co miało związek głównie z wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce. Organizację festiwalu w kraśnickim amfiteatrze wznowiono w 1984 roku imprezą pod nazwą XIII Krajowe Spotkanie z Pieśnią i Piosenką o Ojczyźnie, w której wzięło udział 550 wykonawców. Impreza miała nieco odmienny charakter od tych z lat 70. Przez pierwsze trzy dni prowadzono zajęcia warsztatowe, w trakcie których chóry i zespoły brały udział we wspólnej nauce śpiewania pieśni patriotycznych i narodowych. Krajowe Spotkania z Pieśnią i Piosenką o Ojczyźnie odbyły się w już odmienionej scenerii, bowiem wykonano zadaszenie nad sceną kraśnickiego amfiteatru. Wkopano 9 potężnych, stalowych słupów, utrzymujących dach, na wykonanie którego zużyto 5 ton blachy.
W gronie solistów największe uznanie zyskał występ Małgorzaty Paneckiej, studentki I roku Pedagogiki UMCS, która w tym samym roku została laureatką koncertu debiutów w Opolu.
Kolejne spotkania z pieśnią odbyły się w dniach 7-13 lipca 1985 roku.
Po zakończeniu imprezy podjęto decyzję o organizowaniu jej co dwa lata i nadaniu ponownie formy rywalizacji.
W lipcu 1986 roku w kraśnickim amfiteatrze nie śpiewano więc pieśni partyzanckich i o ojczyźnie. 13 lipca w „zastępstwie” festiwalu w amfiteatrze odbył się Przegląd Strażackich Orkiestr Dętych. Pierwsze miejsce zajęła Orkiestra Dęta z Nałęczowa, drugie z Niedrzwicy Dużej.
Jubileuszowy, a zarazem ostatni, XV Festiwal Pieśni i Piosenki o Ojczyźnie odbył się w dniach 16-20 czerwca 1987. Główną nagrodę zdobył Chór Akademicki Teologii Katolickiej w Warszawie oraz zespół wojskowy „Źródło” z Warszawy. Gościem honorowym imprezy była Beta Kozidrak z zespołem BAJM, która dała koncert 17 czerwca.
Zdjęcia pochodzą z archiwum „Życia FŁT”.
Foto: Waldemar Gryta
↧
Stare zdjęcia KRAŚNIKA i KRAŚNICZAN – 50/17
↧
Stare zdjęcia KRAŚNIKA i KRAŚNICZAN – 51/17
↧
↧
Historia I Liceum Ogólnokształcącego w Kraśniku (1/3) – 52/17
W lipcu 1915 Lubelszczyzna została wyzwolona spod panowania Rosji i dostała się pod okupację austro-węgierską. Władze okupacyjne były pozytywnie nastawione do rozwoju oświaty. Taka postawa wyzwoliła aktywność społeczną w Kraśniku. Z inicjatywy księdza kanonika Józefa Kobylińskiego, w roku 1916 zawiązał się Komitet Założycielski Gimnazjum. W skład komitetu weszło 16. obywateli, wśród nich burmistrz miasta Tomasz Kołtun. Komitet bezzwłocznie przystąpił do zbierania funduszy.
21 stycznia 1917 roku pojawiła się w Kraśniku kolejna inicjatywa, powołano Koło Macierzy Szkolnej, w skład którego weszło 46. osób. Prezesem został Stanisław Grabowski. Celem koła było wspieranie działań mogących zapewnić rozwój szkolnictwa, które w okresie zaboru rosyjskiego przeżyło zapaść.
19 lutego 1917 roku ukonstytuowała się 24-osobowa rada miejska. W składzie rady znaleźli się m.in.: ks. kanonik Józef Kobyliński, Adam Gotner, Stanisław Osiniak, Robert Przegaliński, Stanisław Rybka, Stefan Czerwiński, Stanisław Grabowski, Jan Chmielowiec i Franciszek Pluder. Kilku członków Komitetu Założycielskiego Gimnazjum zostało radnymi, co gwarantowało przychylność władz dla inicjatywy powołania szkoły średniej.
Komitet zbierania funduszy na budowę jednocześnie zabiegał o pozyskanie lokalu na siedzibę szkoły, wskazując na ten cel budynki poklasztorne, w których funkcjonował tzw. „magistrat” oraz austriacka Komenda Żandarmerii.
W roku 1918, dwuletnie starania o powołanie szkoły średniej w Kraśniku, zakończyły się sukcesem. Komitet Szkolny, wywodzący się z powołanego w roku 1916 Komitetu Założycielskiego Gimnazjum Ogólnokształcącego w Kraśniku, otrzymał koncesję na prowadzenie szkoły. Pierwszym przewodniczącym Komitetu Szkolnego (do końca 1918 r.) został ks. kanonik Józef Kobyliński. 2 września 1918 roku nastąpiła uroczysta inauguracja roku szkolnego. Z końcem roku 1918 nastąpił kres okupacji austriackiej i kraśnickie gimnazjum kontynuowało swoją działalność już w niepodległej Polsce.
Pierwszą siedzibą gimnazjum były lokale w budynku, którego właścicielem był Adam Gotner, przy obecnej ulicy Kościuszki. Właściciel na własny koszt wyremontował i dostosował pomieszczenia do prowadzenia zajęć lekcyjnych. W pierwszym roku szkolnym 1918/19, udostępnił je bezpłatnie. Liczba uczniów, którzy rozpoczęli naukę w kraśnickiej szkole średniej wynosiła 129.
W roku szkolnym 1919/20 gimnazjum przeniosło się do budynku przyklasztornego. Pieczę nad szkołą przejął Wydział Powiatowy Sejmiku Janowskiego w Janowie Lubelskiem. Nazwa szkoły, jakiej używano po roku 1920 zmieniała się. Początkowo było to Koedukacyjne Gimnazjum Matematyczno-Przyrodnicze w Kraśniku. W dokumentach z lat późniejszych pojawiła się nazwa Koedukacyjne Gimnazjum Sejmikowe w Kraśniku. Inne nazwy, na które można natrafić w dokumentach z lat dwudziestych to: Gimnazjum Koedukacyjne Wydziału Powiatowego Sejmiku Janowskiego w Janowie Lubelskim i Gimnazjum Koedukacyjne Janowskiego Wydziału Powiatowego w Kraśniku.
Szkoła średnia w Kraśniku, funkcjonująca w okresie dwudziestolecia międzywojennego, była szkołą prywatną, mającą uprawnienia szkoły państwowej. Status prawny tego rodzaju szkół budził duże kontrowersje. Dyrektor kraśnickiego Gimnazjum, dr Mieczysław Dominikiewicz uważał, że szkoła prywatna spełnia te same obowiązki, co szkoła państwowa, ale w zamian nic nie otrzymuje od państwa i nauczyciel szkoły prywatnej nie ma praw przysługujących jego kolegom ze szkół państwowych, choć wymaga się od niego tych samych obowiązków.
Dzięki wsparciu z Wydziału Powiatowego Sejmiku Janowskiego oraz talentom organizacyjnym kolejnych dyrektorów, którymi byli: dr Kwiryn Szwacki, Adam Wilusz i dr Mieczysław Dominikiewicz, kraśnickie gimnazjum przeżywało w latach 1921-1928 dynamiczny rozwój.
Szkoła składała się z trzech klas gimnazjalnych niższych i pięciu klas wyższych (tzw. gimnazjum niższe i wyższe). Była typem szkoły o podstawie matematyczno-przyrodniczej. Po roku 1922 stopniowo pojawiał się typ humanistyczny, a w okresie 1925-1927 w kraśnickim gimnazjum wyższym powstały dwa typy, matematyczno-przyrodniczy i humanistyczny. W roku szkolnym 1925/1926 w gimnazjum wyższym uczyło się 216 uczniów, cała szkoła skupiała ich 313.
W latach 1929-1932 funkcję dyrektora pełnił Jan Opęchowski. Był to trudny okres w historii szkoły, zarówno z powodu decyzji władz oświatowych dotyczących szkoły średniej, jak i panującego światowego kryzysu gospodarczego. Konsekwencję było m.in. zlikwidowanie w roku szkolnym 1928/1929 kilku klas, głównie niższych gimnazjum. Liczba uczniów oscylowała wokół 100. Spowodowało to drastyczny spadek opłat na utrzymanie szkoły, wobec czego pojawiła się groźba jej likwidacji. Za takim rozwiązaniem optowała część radnych Sejmiku Powiatowego w Janowie, którzy w ten sposób chcieli wzmocnić rolę zawodowej szkoły średniej funkcjonującej na ich terenie.
Spór dotyczący wagi dwóch szkół dla powiatu janowskiego toczył się przez szereg lat. W walkę o utrzymanie szkoły na swoim terenie włączały się społeczności Kraśnika i Janowa. Spór zakończyło podjęcie przez kraśnicką radę miejską, w roku 1932, uchwały nr 292, na mocy której miasto stało się koncesjonariuszem szkoły. Po tej decyzji oddaliło się widmo upadku szkoły średniej w Kraśniku, która zaczęła otrzymywać wsparcie od władz miasta. Szkoła przyjęła nazwę: Prywatna Szkoła Średnia Ogólnokształcąca Koedukacyjna Miejska w Kraśniku. W dokumentach z lat późniejszych pojawia się także nazwa: Prywatne Koedukacyjne Gimnazjum Miejskie Nr 514 w Kraśniku.
Od roku szkolnego 1932/1933 do wybuchu wojny dyrektorem gimnazjum był polonista Czesław Stepnowski. Był to okres wielu zmian, wynikających z uchwalenia przez Sejm, 11 marca 1932 roku, Ustawy o rozwoju szkolnictwa (Dz.U. 1932 Nr 38 poz. 389).
Na mocy przyjętego aktu prawnego przestały istnieć 8 klasowe gimnazja. W to miejsce utworzono sześcioletnią szkołę średnią, opierającą się na czteroletnim, jednolitym gimnazjum i dwuletnim liceum. Licea zostały zróżnicowane na: humanistyczne, matematyczno-fizyczne i przyrodnicze. Wejście w życie reformy, która objęła także szkolnictwo powszechne, rozłożono na lata 1932-1938. Pierwszym krokiem w tym kierunku było wstrzymanie, w roku szkolnym 1932/1933, przyjęć do klasy pierwszej gimnazjum, z końcem roku 1932/1933 zniesiono klasy drugie.
Pierwsi absolwenci gimnazjum nowego typu opuścili mury szkoły w roku 1937, tuż przed wybuchem wojny maturę zdawali uczniowie nowych liceów. W Kraśniku do matury przystąpiło 6 uczniów liceum.
Źródło:
Wit Szymanek, „Z dziejów Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Kraśniku w latach 1918 -1998”.
Zdjęcie wyżej:
Przez tę bramę od roku 1919 do 1971 szli na zajęcia uczniowie szkoły.
Zdjęcie niżej:
Budynek przyklasztorny, który od roku 1919 był siedzibą szkoły średniej w Kraśniku.
↧
Stare zdjęcia KRAŚNIKA i KRAŚNICZAN – 53/17
Leszek Rejter z jego podopieczne.
↧
Stare zdjęcia KRAŚNIKA i KRAŚNICZAN – 54/17
↧